Program hodowlany genetycznego doskonalenia pszczół linii hodowlanej Car Mr1
I. Cel programu hodowlanego.
Celem programu jest uzyskanie materiału użytkowego i hodowlanego najbardziej odpowiedniego dla obszarów zachodniej i centralnej Polski, a w szczególności województw: Lubuskiego, Wielkopolskiego i Zachodniopomorskiego.
Dosyć łagodne zimy w tym rejonie są często powodem złego zimowania rodzin pszczelich.
W okresie wiosennym często okres sprzyjający rozwojowi jest za krótki do osiągnięcia siły potrzebnej do wykorzystania wczesnych pożytków. W związku z tym dążyć się będzie do uzyskania pszczół zdolnych do wczesnego rozwoju.
Głównym pożytkiem w tym rejonie jest rzepak ozimy, który mógłby być lepiej wykorzystany także przez poprawę zimowania i poprawę wczesności rozwoju.
Dążyć się będzie do uzyskania pszczół o intensywnym rozwoju, ale nie wpadających w nastrój rojowy.
W trakcie pracy hodowlanej prowadzona będzie także selekcja pszczół na łagodność.
II. Cechy użytkowe podlegające doskonaleniu w trakcie realizacji programu dla linii hodowlanej pszczół Mr1
- Zimotrwałość, ze względu na łagodne zimy w rejonie zachodniej Polski.
- Wczesność rozwoju, ze względu na dostosowanie do pożytków wczesnych .
- Tworzenie silnych rodzin bez skłonności do rójki.
- Łagodność pszczół , ze względu na ułatwienie obsługi pasiek .
III. Zakres prowadzenia oceny wartości użytkowej i hodowlanej
Ocena stacjonarna prowadzona będzie w pasiekach hodowcy w gospodarce stacjonarnej oraz wędrownej, na terenach opisanych w punkcie I programu, zgodnie z załączoną metodyką, głównie na pożytkach rzepakowych, akacjowych oraz innych występujących do końca czerwca, w celu uzyskania niezbędnych informacji o wartości użytkowej danego typu kojarzenia oraz wyboru matek typowanych do wpisu do ksiąg.
Ocena terenowa prowadzona jest w pasiekach towarowych na terenie zachodniej -zachodniej Polski, gdzie występują podobne warunki klimatyczne oraz pożytkowe. Ocena terenowa może być także prowadzona w innych rejonach kraju – w zależności od zgłaszanego zapotrzebowania w celu przetestowania grup matek w innych warunkach klimatycznych.
Liczba grup w ocenie terenowej uzależniona będzie od zapotrzebowania oraz od możliwości przeprowadzenia oceny terenowej przez uprawniony podmiot.
IV. Metody hodowlane
a) sposób doboru
W pasiece prowadzony jest indywidualny dobór rodziców.
Pary rodzicielskie do kojarzeń są wybierane na podstawie wyników ich oceny stacjonarnej lub oceny przodków oraz po analizie rodowodowej w celu unikania zbyt bliskiego pokrewieństwa.
Do rozrodu typowane są matki, które uzyskały najwyższą punktację w ocenie stacjonarnej oraz plusy za ocenę cech zachowania.
b) zakres włączania do linii materiału hodowlanego z rezerw genetycznych
W przypadku zaobserwowania występowania cech lub zjawisk niekorzystnych będących wynikiem pogłębiającego się zinbredowania utrzymywanego pogłowia pszczół takich jak spadek przeżywalności czerwiu (czerw rozstrzelony, słaby rozwój, niska siła rodzin, podwyższona zapadalność na choroby) lub w celu ich zapobiegania, przewiduje się włączanie do linii materiału hodowlanego z rezerw genetycznych rasy kraińskiej.
c) sposób prowadzenia i intensywność selekcji
Intensywność selekcji uzależniona jest od wyników oceny stacjonarnej.
Dążeniem selekcyjnym jest utrzymanie populacji matek pszczelich jak najbardziej zbliżonych do standardu hodowlanego dla linii car Mr1.
Metodyka stacjonarnej oceny wartości użytkowej i hodowlanej pszczół dla linii hodowlanej o nazwie car Mr1
Metodyka zakłada obserwację cech biologicznych w powiązaniu z cechami produkcyjnymi i ocenę każdej cechy w skali 0 – 4 punktowej. W przyjętej metodyce ocenia się tendencje w nasileniu cech u danej matki porównawczo do całej ocenianej populacji.
Do reprodukcji typowane są matki, które otrzymały największą ilość punktów za oceniane cechy oraz kryteria dodatkowe.
Wzorzec linii hodowlanej pszczół
Rasa: kraińska
nazwa linii: Mr1
I. Cechy produkcyjne
Miodność.
Pszczoły tej linii mają silnie rozwiniętą cechę miodności . Linia jest dostosowana do pożytków wczesnych. Wykazuje skłonność do gromadzenia miodu w plastrach ponad czerwiem oraz w nadstawce. Pszczoły nie ograniczają czerwienie matek podczas obfitych pożytków.
II. Cechy biologiczne
Rozwój.
Odznaczają się szybkim i wczesnym rozwojem wiosennym tworząc rodziny silne i bardzo silne, rokujące wykorzystywanie pożytków w okresie kwitnienia rzepaku ozimego.
Sposób zachowania wskazujący na ich łagodność lub złośliwość.
Odznaczają się wysoką łagodnością.
Skłonność do rójki.
Pszczoły nierojliwe, które rzadko wchodzą w nastrój rojowy po pożytku rzepakowym, a także szybko reagujące na zabiegi przeciwrojowe.
Zimotrwałość.
Bardzo dobrze zimują nawet w warunkach łagodnych zim, z okresowymi ociepleniami. Na ogół po zimowli nie zachodzi potrzeba ścieśnienia gniazd a ule wykazują prawidłowy stan higieniczny.
III. Cechy zachowania
Ruchliwość na plastrze.
Pszczoły trzymają się plastra, ale podczas przeglądów w gorszych warunkach atmosferycznych mogą wykazywać ruchliwość na plastrze.
Sposób zasklepienia plastrów.
Suchy, na starych plastrach półmokry.
IV. Cechy feneotypowe – morfologiczne
Wszystkie osobniki szaro ubarwione, ale jest możliwe występowanie osobników z brązowym paskiem na IV tergicie.